گونه مناسب ماهی برای پرورش

عوامل زیادی در انتخاب گونه های مناسب برای پرورش آبزیان موثر هستند. برخی از این عوامل به خود آبزی، و برخی دیگر به ویژگی های محیط زیست آن بستگی دارند.
بدیهی است شرایط آب و هوایی در درجه اول اهمیت قرار دارد. ماهی های سرد آبی را می توان در مناطق خنک و معتدل، و ماهی های گرم آبی را می توان در مناطق معتدل و گرم پرورش داد. سایر عواملی که در انتخاب گونه های پرورشی مناسب موثر هستند عبارتند از :
رشد و نمو:
عمده ترین ویژگی یک گونه که آن را برای پرورش مناسب می کند، رشد و نمو آن است. برخی از گونه ها با اینکه سرعت رشد و نمو نسبتا کندی دارند، به علت اینکه قیمت گرانی دارند، پرورش داده می شوند. به هر حال در پاره ای از موارد، اقتصادی کردن پرورش آن ها عملی نیست. بدیهی است از طریق گرم کردن آب امکان افزایش سرعت رشد و نمو آن ها وجود دارد، ولی این روش نیز جز در مواردی خاص، اقتصادی نیست. هرچه رشد و نمو آبزی پروری تندتر باشد زمان پرورش و ارائه تولید به بازار کوتاه تر خواهد بود.
اندازه و سن بلوغ:
آبزیانی که زود بالغ می شوند، بایستی قسمت زیادی از غذای مصرفی خود را صرف تولید تخم کنند. آبزیانی که قبل از رسیدن به حد بلوغ به بازار ارائه می شوند، ارزش اقتصادی بیش تری دارند، زیرا با غذای مصرفی، گوشت بیشتری تولید می کنند.
امکان تکثیر:
آبزیانی که امکان تکثیر آن ها در شرایط کارگاهی وجود دارد، برای پرورش مناسب ترند. آبزیانی که در سال یک بار تخم ریزی می کنند، در صورتی که امکان نگهداری مولد آن ها در کارگاه وجود داشته باشد، می توان سالی ۲ یا چند بار آن ها را وادار به تخم ریزی کرد. اگر از آبزیانی استفاده می شود که امکان تکثیر آن ها وجود ندارد، و نوزاد آن ها بایستی از محیط طبیعی جمع آوری شود، لازم است که برداشت به گونه ای باشد که به ذخایر طبیعی آسیبی وارد نیاید.
تخم ریزی:
آبزیانی که دارای باروری زیاد هستند، یعنی مقدار زیادی تخم تولید می کنند و سالانه چند بار تخم ریزی می کنند، برای پرورش مناسب ترند. آبزیانی که تعداد محدودی تخم تولید می کنند، برای پرورش چندان مناسب نیستند و پرورش دهنده با مشکلات تامیین نوزاد آن ها روبه رو خواهد شد.
طول دوره انکوباسیون( جنینی):
دوره انکوباسیون عبارت از دوره ای است که رشد و نمو جنینی در داخل تخم صورت می گیرد. شروع آن لقاح تخم و خاتمه آن خروج نوزاذ از تخم است هرچه دوره انکوباسیون و رشد و نمو جنینی کوتاه تر باشد، درصد بقای نوزادان بیشتر خواهد بود.
پذیزش غذای مصنوعی:
آبزیانی که نوزادان آن ها غذای مصنوعی را بهتر قبول می کنند برای پرورش مناسب ترند. اگرچه مصرف غذاهای زنده در پرورش نوزادان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و تمامی نیازهای غذایی آن ها را تامین می کند، با وجود این تولید اکثر آن ها مشکل و هزینه بردار است.
غذای مصرفی:
تغذیه آبزیان پرورشی پر خرج ترین بخش پرورش به حساب می آید.در بر خی از گونه ها غذا بیش از ۵۰ درصد هزینه های جاری را تشکیل می دهد. هرچه آبزی پرورشی از سطوح پایین تر غذایی استفاده کند،هزینه تولید آن کم تر خواهد بود. آبزیانی که از فیتوپلانکتون ها تغذیه می کنند، حداقل هزینه تولید را به خود اختصاص می دهند. هزینه تغذیه آبزیان گوشتخوار از همه بالاتر است.
مقاومت:
مقاومت در برابر عوامل نامساعد محیطی و بیماری ها از عمده ترین عوامل نا مساعد محیطی و بیماری ها از عمده ترین عوامل انتخاب گونه های پرورشی به حساب می آیند. هرچه گونه ای مقاوم تر باشد و بتواند شرایط نا مساعد محیط پرورشی را تحمل کند ، برای پرورش مناسب تر خواهد بود.
برخی از عوامل محیطی از جمله درجه حرارت و اکسیژن محلول در آب ، همواره در حال تغییر می باشند. این نوسان ها ممکن است باعث تغییر کیفیت آب شوند. آبزیانی که می توانند نوسان های بیشتری از این عوامل را تحمل کنند، برای پرورش مناسب ترند.
فرار از محیط پرورشی:
برخی از آبزیان ممکن است استخر پرورشی را ترک کنند و خود را به آب های طبیعی برسانند و باعث به هم خوردن تعادل زیست اکوسیستم های طبیعی شوند هنگام انتخاب گونه پرورشی، و نیز طراحی استخر ها یا کانال های پرورشی بایستی به این امر توجه شود . خرچنگ آب شیرین جز این دسته از آبزیان به حساب می آید.
تحمل تر اکم:
در پرورش نیمه متراکم و متراکم معمولا از تعداد زیادی آبزی د واحد سطح پرورش استفاده می شود. در چنین شرایطی رفتار آن ها بایستی مورد توجه قرار گیرند . در برخی گونه های پرورشی، تراکم زیاد باعث بروز بیماری ها، همجنس خواری و آلوده شدن آب می شود هرچند گونه ای در مقابل تغییرات شرایط زیست محیطی مقاوم تر باشدف برای پرورش متراکم، مناسب تر است.
بازار مصرف:
گونه پرورشی بایستی دارای بازار مناسب در منطقه یا مناطق مجاور باشد بدیهی است امکان صدور برخی از گونه های پرورشی نیز وجود دارد در صورتی که گونه یا گونه های پرورشی با توجه به در نظر گرفتن شرایط موثر زیست محیطی و عوامل یاد شده انتخاب شوند، بدون شک آبزی پروری می تواند با تولید فراوان و سودمند باشد.