در پرورش ماهی ویتامین ها مهمترین مواد مغذی محسوب میشوند که سبب تحریک رشد و سیستم ایمنی ماهی میشوند و یکی از عوامل افزایش راندمان تولید محسوب میگردد.
ویتامین A در ماهی:
• وجود این ویتامین برای محافظت از سلولهای مخاطی ضروری است .
• در ساختمان رنگدانه بینائی نقش مهمی را به عهده دارد.
• موجب افزایش رشد سلولهای جدید شده و مقاومت را در برابر عفونتها افزایش می دهد
• در انتقال کلسیم از غشاء های طبیعی ،فرایند تولید مثل و رشد و نمو جنین و حفظ یکپارچگی غشای سلولی نقش دارد.
کمبود ویتامین A در ماهی:
کاهش رشد، کاهش دید،شاخی شدن بافت پوششی،خشکی ملتحمه،شب کوری،خونریزی در اتاقک قدامی چشم ، خونریزی در قاعده باله ها، ناهنجاری استخوانی .
همچنین هنگامی که ماهیها بمدت طولانی در معرض کمبود ویتامین A قرار بگیرند دژنراسیون سیستم عصبی را نشان خواهند داد.
افزایش ویتامین A در ماهی:
هیپر ویتامینوز یا افزایش ویتامین A با علائمی از قبیل بزرگی کبد وطحال،رشد غیر طبیعی،ضایعات پوستی،شاخی شدن بافت پوششی میشود.
همچنین هیپرپلازی غضروف سرو ناهنجاری استخوانی از قبیل متصل شدن مهره ها به همدیگر همراه خواهد بود.
درهنگام افزایش این ویتامین میزان روغن کبدی و آنزیم آلکالن فسفاتاز خون افزایش می یابد.
مقدار مورد نیاز:
برای قزل آلای رنگین کمان IU 2500-2000 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و برای ماهی کپور IU 2000-1000 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.
ویتامین D در ماهی
کوله کلسیفرول کارآمد ترین شکل ویتامین است.
وجود این ویتامین برای حفظ تعادل کلسیم و فسفر غیر آلی و فعالیت فسفاتاز قلیایی ضروری است
کمبود ویتامین D در ماهی:
باعث کاهش اشتها ،کاهش وزن و کاهش آنزیم آلکالن فسفاتاز خون می شود.
افزایش ویتامین D در ماهی:
در قزل آلای رنگین کمان تغذیه شده با مقادیر بالائی از ویتامین D علائم اختلال در رشد،بی حالی و تیرگی رنگ مشخص می شود.
مقدار مورد نیاز برای ماهی: IU 2000-1000به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.
ویتامین E در ماهی:
این ویتامین از ترکیبات آلفا توکوفرولها تشکیل شده اند که آلفا توکوفرول مهمترین آنها می باشد.
ویتامین E بعنوان یک ماده آنتی اکسیدان خارج و داخل سلولی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ویتامینهای قابل اکسیداسیون واسیدهای چرب غیر اشباع را محافظت می کند.
کمبود ویتامین E در ماهی:
اولین علامت کمبود شامل قطعه قطعه شدن اریتروسیتهاست.
و بدنبال آن آنمی،آسیت،خشکی ملتحمه چشم،کاهش رشد،کاهش هضم غذا،اپی کاردیت ، ظهور رنگدانه سروئید در کبد و طحال ودیستروفی عضلانی میباشد.
افزایش ویتامین E :
با علائم کاهش رشد،واکنش سمی کبدو مرگ همراه است.
مقدار مورد نیاز برای ماهی:
۵۰-۳۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ماهی می باشد. منابع شامل روغنهای گیاهی می باشد.