تاسماهی بستر، دورگه ای بین جنسی (intragenic)
توسعه آبزی پروری در زمینه تکثیر و پرورش آبزیان، بخصوص شناسایی، تولید و معرفی انواع گونه های تاسماهیان زود بازده که علاوه بر افزایش تولید، برگشت سرمایه را در مدت زمان کوتاهتری جبران می نماید.
لذا با توجه به افت بسیار شدید ذخایر طبیعی ماهیان خاویاری در منابع آبی جهان طی سالهای اخیر، تکثیر و پرورش این گونه های با ارزش روند صعودی داشته است بطوریکه بسیاری
از کشورهایی که این ماهیان به طور طبیعی در منابع آبی آنها دیده نمیشد با وارد کردن انواع گونه های قابل پرورش در شرایط آب و هوایی خود، به این بازار پررونق ورود کرده اند.
تاسماهی بستر، دورگه ای بین جنسی (intragenic) می باشد که هیبرید بین تخمک فیلماهی (Huso huso) ماده و اسپرم (Acipenser ruthenus) نر است و اولین بار در سال 1982 در روسیه تولید شد. این دورگه خاویاری به دلیل دارا بودن رشد مناسب تر نسبت به والد نر خود (استرلیاد)،رسیدگی جنسی سریعتر نسبت به والد ماده خود (فیلماهی)، قابلیت زیستن در آب شیرین ، سازش با غذای دستی و کنسانتره ،سرعت رشد بالا و همچنین قدرت تولید مثل مناسب یکی از گزینه های پرورش تاسماهیان در آبزی پروری مونوکالچر و پلی جهان بشمار می آید.
این دورگه از جمله دورگه های زایای تاسماهیان است که نسل اول و دوم آن قابلیت باروری داشته و میتوان از مولدین آن برای انواع تکثیرهای دورن و برون گونه ای در مراکز تکثیر تاسماهیان استفاده نمود (Kozlov.1993).
بستر بزرگ (Big bester):
دورگه های نسل دوم ماهیان بستر را بستر بزرگ (Big bester)می نامند که نتیجه لقاح اسپرم مولدین بستر نر با تخمک های فیلماهی ماده است.
از مزیت های ماهیان بستر ماده، قابلیت سازگاری با شرایط پرورشی معمول را داشته و به خوبی از جیره غذای کنسانتره تغذیه می کنند. و این ماهیان با قرار گرفتن در چنین شرایطی به رسیدگی جنسی رسیده و تخمک و اسپرم مناسب با قابلیت باروری را دارا خواهند بود.
گزارشات نشان می دهند که استحصال تخمک و اسپرم سالم و با قابلیت لقاح مناسب از مولدین بستر از مزیت های این تاسماهی دورگه است که این مولدین می توانند برای سالهای متوالی قابلیت تکثیر خود را حفظ کنند و نسل اول آنها(F1) زایا بوده و امکان تکثیر آنها امکانپذیر خواهد بود.
تولید موفقیت آمیز دورگه بستر بزرگ نشان داد که کیفیت اسپرمهای بکاررفته ، نسبت مصرفی اسپرم به تخمک، شرایط لقاح، انکوباسیون، تفریخ، نگهداری لاروها و تغذیه بچه ماهیان همگی کارایی لازم را داشته و این روش کار میتواند در آینده جهت تولید دورگه بستر بزرگ مورد استفاده مراکز تکثیر و پرورش تاسماهیان قرار گیرد.
مقایسه آماری نتایج حاصل از زیست سنجی ماهیان دورگه بستر بزرگ با فیلماهیان شاهد هم سن خود نشان می دهد که وزن بچه ماهیان بستر بزرگ در مقایسه با وزن بچه فیلماهیان طی ماههای اول و دوم با یکدیگر تفاوت معنی داری ندارند. اما این مورد در سن سه ماهگی به نفع میانگین وزنی بچه فیلماهیان تغییر می کند.
از این زمان به بعد یعنی تا 5 ماهگی، روند رشد بچه ماهیان دورگه بستر بزرگ نسبت به بچه فیلماهیان سریعتر بوده و به گونه ای که در پایان 5 ماهگی تفاوت معنی دار بین اوزان این دو گروه دیده شده و وزن بچه ماهیان دورگه بستر بزرگ از مورد مشابه در بچه فیلماهیان بیشتر است (برادران نویری، 1396).
