مشخصات فیزیکی و شیمیایی آب در استخر پیش ساخته و سایر استخرها
مشخصات فیزیکی و شیمیایی آب به طور غیرمستقیم در انتخاب نوع و دستگاه های هواده تأثیر می گذارد.
مشخصات فیزیکی در پرورش ماهی غالباً شامل کدورت، بار معلق و دمای آب می باشد در خصوص عوامل های شیمیایی، کلیه مقادیر غلظت های مندرج در جدول استاندارد قابل ملاحظه بوده ولی بیشتر عوامل هایی همچون PH، سختی کل، درجه قلیائیت، شوری، CO2 ، نیتریت و نیترات از اهمیت خاصی دراستفاده از برنامه ریزی دستگاه های هواده برخورد می باشند.
آب به عنوان تنها زیستگاه آبزیان، بدون شک مهمترین و حساسترین بخش هر کارگاه پرورش ماهی به شمار می رود و نگهداری از آن باید با دقت و حوصله بسیار انجام شود. دما، غلظت اکسیژن، شوری، سختی آب و پی اچ مهمترین نکاتی هستند که باید به صورت شبانه روزی و مداوم تحت نظر باشند وهرگونه تغییر ناگهانی حتی کوچک در هرکدام از این پارامترها باید به سرعت مورد بررسی قرار گیرد.
مقدار آب ورودی تازه در استخر پیش ساخته و سایر استخرها
یکی از معیارهای مهم در انتخاب نوع، تعداد و جانمایی دستگاه های هواده، مقدار آب ورودی تازه به استخرها می باشد. به طور معمول می توان بیان نمود هر چقدر مقدار آب ورودی تازه به استخربیشترباشد مشکلات استخرها در خصوص کنترل عوامل های حیاتی کاهش می یابد، لذا در یک منبع آبی بدون محدودیت پیشنهاد می گردد حداکثر تراکم ماهی را با ظرفیت آب ورودی با روش کنترل اکسیژنی بالانس گردد. از آنجائیکه اکثر منابع آبی مورد بهره برداری دارای دبی پائین تری نسبت به تقاضای می باشند،
پیشنهاد می گردد کمبود وضعیت اکسیژنی را با در نظر گرفتن سایر عوامل هایی دیگر، توسط دستگاه های هواده بالانس نمایند.
ارتفاع از سطح دریا
موقعیت سایت از نظر ارتفاع از سطح دریا حائز اهمیت می باشد.
ارتفاع به دو شکل در بحث هوادهی تأثیرگذار می باشد :
*مقدار قابلیت حلالیت گازها در آب.
* حداکثر عمقی که می توان هوادهی نمود.
به طور عمومی هر چه قدر ارتفاع محل مزرعه پرورش ماهی پست تر باشد میزان قابلیت حلالیت اکسیژن محلول در آب بالاتر بوده و در نتیجه مقدار اکسیژن بیشتری در واحد حجم آب در دسترس ماهی قرار خواهد گرفت.
در این شرایط امکان استفاده از تعداد کمتر دستگاههای هواده در یک مزرعه وجود خواهد داشت.
مبحث دوم زمانی مطرح باشد که خواسته در عمقهای متفاوت هوادهی انجام پذیرد محاسبات نشان می دهد در
مزارع پرورش ماهی که دارای تراز ارتفاعی، همسطح دریا هستند پائین تر از عمق ۱ متر هوادهی انجام نشود
و همچنین در ارتفاعات ۱۲۰۰ متر از سطح دریا در عمقهای بیشتر از ۲ متر هوادهی صورت نپذیرد.
بنابراین چنانچه از پمپهای هواده پروانه ای که جریان خطی جلو برنده ایجاد می کنند، استفاده می شود
جهت جریان آب به گونه ای تنظیم گردد که حبابهای جریان به عمق های بیشتر از مقدار تعریف شده نفوذ ننماید.
وضعیت عمومی و تراکم ماهی در استخر پیش ساخته و سایر استخرها
تغییرات شبانه روزی بر روی وضعیت عمومی استخرها تأثیر گذار می باشند.
اگر چنانچه در استخری فیتوپلانکتون، جلبکها و ... در دیواره و بستر استخرها وجود داشته باشند (استخرهای خاکی قزل آلا)
در چنین شرایطی به دلیل تولید گاز دی اکسید کربن و مصرف اکسیژن در شب توسط عوامل ذکر شده (استفاده از
دستگاه های هواده) را در شب ضروری می سازد. در استخرهای بتنی قزل آلا (عمومیت بیشتری دارد).
تراکم ماهی
شاخص تراکم، بیانگر حداکثر ظرفیت نگهداری ماهی در واحد حجمی استخر می باشد. میزان این شاخص با توجه به نیازهای رفتاری و زیستی ماهی تعیین می گردد. با توجه به اندازه ماهی ( سانتیمتر )، می توان میزان تراکم ماهی در متر مکعب را از معادله ذیل بدست آورد
طول ماهی ( سانتیمتر ) × ۲ = وزن توده زنده ( کیلوگرم در متر مکعب )
عدد ۲ ، ضریب ثابت تبدیل است.
میزان تراکم با توجه به اندازه های مختلف ماهی، تغییر می کند. برای مثال، ماهیان سردآبی ۱۵ سانتیمتری می توانند با تراکمی در حدود ۳۰ کیلوگرم در متر مکعب در استخر نگهداری شوند. علاوه بر رابطه فوق در ارتباط با تراکم ماهی در واحد حجم، روابط دیگری نیز توسط برخی از محققین ارائه شد که هر یک با توجه به شرایط نگهداری ماهی، وضعیت جغرافیایی و همچنین خصوصیات کمی و کیفی آب، تفاوتهایی با یکدیگر نشان می دهند. برای مثال، تیمونز و همکاران ( ۲۰۰۱ )، استفاده از معادله ذیل را برای محاسبه میزان تراکم ماهی قزل آلا در واحد حجم استخر پیشنهاد نموده اند:
D = L÷ ۰٫۳۲
D: تراکم ماهی( کیلوگرم )
L: طول ماهی ( سانتیمتر )
با توجه به معادله فوق، برای ماهیان ۱۵ سانتیمتری، تراکمی در حدود ۴۷ کیلوگرم در متر مکعب محاسبه خواهد شد.البته همانطوریکه اشاره شد، معادله اخیر در شرایط متفاوتی نسبت به معادله اول قابل اجراست و اغلب جهت بهره برداری در سیستم های فوق متراکم ماهی و با استفاده از اکسیژن مولکولی و سایر ادوات کنترل شرایط محیطی، توصیه می گردد.
